Verscholen in de groene rijstvelden in een geïsoleerd ravijn, niet eens zo ver van Ubud, ligt een eeuwenoud reliëf. Het reliëf van Yeh Pulu dateert uit de 14de eeuw en gunt ons een kijkje in het Bali van eeuwen geleden.
De naam Yeh Pulu komt van het woord Yeh, wat water of bron betekent, en Pulu, een stenen rijst- of watercontainer. Dit is waarschijnlijk een verwijzing naar de heilige bron bij de tempel en het reliëf.
Reliëf Yeh Pulu Bedulu
Pura Yeh Pulu is een bescheiden maar historisch belangrijke tempel. Kenmerkend voor deze tempel op Bali is een reliëf van 25 meter lang en 2 meter hoog, diep in de oevermuren uitgehouwen. Het stenen reliëf laat duidelijke afbeeldingen van menselijke activiteiten en het dagelijks leven op Bali zien. Archelogen zijn het niet met elkaar eens over de precieze betekenis het oude reliëf: sommige beeltenissen zouden Krishna of zijn verschillende verschijningsvormen kunnen voorstellen.
De gravures zijn anders dan alle beeldhouwwerken en stijlen die op Bali te zien zijn, waardoor de oorsprong en ouderdom moeilijk te bepalen zijn. Inmiddels is bekend dat het reliëf uit de 14de eeuw stamt. Het biedt een fascinerende blik op Bali’s oude hindoeïstische cultuur en kunst.
Geschiedenis van het Yeh Pulu Reliëf
De rotswand is “ontdekt” in de jaren twintig van de vorige eeuw. De lokale bevolking bracht hier regelmatig offers. In 1925 bracht de Nederlandse schilder Nieuwenkamp de autoriteiten op de hoogte en startte het plan om het oude reliëf uit te graven.
In 1929 is de archeologische vindplaats verder uitgegraven en onderzocht door Dr. W.F. Sutterheim van het Nederlands Koloniaal Archeologisch Bureau. Pas in 1949 is er een brede goot boven het de rotwand geïnstalleerd. Door deze goot wordt de bezienswaardigheid op Bali beschermt tegen het modderwater uit de bovengelegen rijstvelden.
De omgeving van Yeh Pulu
Het Yeh Pulu reliëf is een relatief onbekende bezienswaardigheid op Bali. De kans is groot dat je de enige bezoeker bent. Je vindt Yeh Pulu in de vallei ingeklemd tussen de rivieren Petanu en Pakerisan, diep in de rijstvelden en verborgen onder een dijk.
Vanuit de parkeerplaats bij Yeh Pulu is het een paar honderd meter lopen naar Pura Yeh Pulu en het reliëf. Een ticket kost 30.000 IDR, nog geen twee euro.
Sinds kort loopt er een verhard pad met een aantal betonnen trapjes: de lokale bevolking heeft stukjes land gedoneerd voor de aanleg van het pad. Het pad heeft een prachtige ligging in de rijstvelden – de kans is groot dat je de rijstboeren aan het werk ziet wanneer je naar het reliëf loopt. Onderweg passeer je een café en een lokale werkplaats waar houtsnijwerk wordt verkocht. Vers gemaakte en geverfde beelden staan te drogen naar het pad.
Het pad loopt langzaam omlaag de diepte in. De begroeing wordt dichter en zorgt voor de nodige verkoeling. De wind speelt zachtjes met het bladerdek. Bij een kleine schaduwrijke waterval spelen kinderen uit het dorp. Wanneer de begroeiing afneemt worden de tempel en het reliëf zichtbaar, omring door uitgestrekte rijstvelden.
Yeh Pulu café
Een bezoek aan het reliëf van Yeh Pulu kun je combineren met een bezoek aan het Yeh Pulu café. Het café serveert heerlijke maaltijden en verse fruitsappen. Veel van ingrediënten komen uit eigen tuin en de omringende jungle.
Bij het café worden ook kookcursussen en wandelingen met gids aangeboden. In deze blog vind je meer leuke wandelingen bij Ubud.
Tip: overnacht in het Yeh Pulu Guesthouse, een lokaal guesthouse met slechts twee kamers en een natuurlijk zwembad.
Waar ligt het reliëf?
Yeh Pulu ligt in het midden van Bali, ongeveer zes kilometer ten oosten van Ubud.
Hoewel oude reliëf niet zo bekend is als andere archeologische bezienswaardigheden op Bali, zoals Gunung Kawi, is Yeh Pulu zeker een bezoek waard. Vanuit Ubud zou je de tempel al fietsend of lopend kunnen bezoeken. Onderweg kun je dan een pauze inlassen bij het Agung Rai Museum of Art of bij Goa Gajah, de olifantengrot.
