Pakkende muziek, de lichamen van de dansers volgen moeiteloos het snelle ritme. Van de opzwepende Barong tot de gracieuze Legong, er wordt veel gedanst op Bali. Dansers dragen vaak prachtige kostuums terwijl ze worden begeleid door de Gamelan – Balinese dans is een genot om naar te kijken. Er zijn verschillende soorten dans op Bali. Hieronder lees je meer over een aantal vormen, wanneer deze worden opgevoerd en hoe jij ze kunt zien tijdens je reis naar Bali.
Vormen van Balinese dans
Een leerling pakt Jenny bij de hand en neemt haar mee naar school. De reguliere lessen zijn voorbij, in de middag leren de kinderen op Bali over de Adat, de gebruiken en gewoonte van het Balinees hindoeïsme. Daar hoort ook Balinese dans bij.
Wie denkt dat Balinese dans met name voor toeristen wordt uitgevoerd, heeft het mis. Magische rituelen ontvouwen in de schaduw van kleurrijke tempels en onder het gefluister van wuivende palmbomen. Balinezen dansen als onderdeel van hun cultuur voor de banjar (community) en de goden. Voor elke gelegenheid is er een andere dans met ander kledij.
Balinese dans heeft het hogere doel het kwaad te verslaan en de spirits gunstig te stemmen. Het Balinese hindoeïsme is doorspekt met animistische invloeden.
1. Legong-dans
Legong is de basis van de klassieke Balinese dans. De zogenaamde Legong Keratong is één van de belangrijkste dansen op Bali.
De legong dans is een mix van sierlijke bewegingen, kleurrijke kostuums en een diepe culturele betekenis. Deze “dans van de hofsieraden” wordt vaak uitgevoerd door jonge meisjes, gekleed in prachtige gouden kostuums en verfijnde versieringen. De dans vertelt vaak een verhaal uit de Mahabharata of Ramayana.
De jonge Balinese danseressen gebruiken hun lichaamstaal om emoties en plotontwikkelingen uit te drukken. Gebogen vingers, grote ogen, veel make-up, een duidelijke mimiek.
Wanneer kun je de Legong-dans zien?
De Legong-dans brengt geluk. Deze dans wordt van oorsprong uitgevoerd als onderdeel van een Balinese bruiloft of tandenvijlceremonie.
Waar kun je de Legong-dans zien?
Wil je deze Balinese dans zien? Elke dag om 19.30 wordt de traditionele Legong Ramayana Ballet opgevoerd in Ubud Palace.
Adres: Jl. Raya Ubud No.8, Ubud
2. Barong-dans
De Barong is een mythisch wezen met leeuwenmanen en glinsterende ogen. Deze Barong is de belichaming van het goddelijke goede.
Het hele dorp loopt uit om naar de Barong te kijken. Kinderen zijn soms een beetje bang voor de Barong, vooral door de onverwachtse bewegingen die de Barong maakt. Oudere kinderen volgen de Barong bij zijn rondgang door het dorp, zo ontstaat er al snel een optocht richting tempel.
Soms volgt een gevecht in de tempel: de Barong tegen de Rangda, het zichtbare kwaad. De gamelan speelt opzwepend, de Barong danst en vecht. De dorpelingen dansen, een enkeling raakt in trance. Dan klinkt er geschreeuw, ogen draaien weg, een doodsbedreiging. Bezeten door de duivel, volgens de dorpelingen. De Barong-dans is laat de eeuwige strijd tussen goed en kwaad zien, uitgevoerd met de onnavolgbare schoonheid die Bali kenmerkt. Het goede wint altijd.
Wanneer kun je de Barong-dans zien?
De authentieke Barong trekt meerdere keren per jaar door de dorpen van Bali, onder andere rondom Galungan en Kuningan. De exacte timing van de Barong-dans kan varieert, dit is afhankelijk van specifieke lokale tradities en de plaatselijke gemeenschap.
Waar kun je de Barong-dans zien?
Wil je deze Balinese dans zien? Er zijn dagelijks voorstellingen voor toeristen in het dorp Batubulan tussen Ubud en Sanur. De voorstelling vindt plaats tussen 9.30 en 10.30.
Adres: Jl. Raya Batubulan No.63 C, Batubulan, Gianyar.
3. Kecak-dans
Een klikkend geluid. Repeterend. Een trance. Dat is de Kecak-dans, of vuurdans.
De basis van de Kecak-dans is een koor van mannen, zittend in een grote cirkel rondom het heilige vuur. Hun bovenlichaam is ontbloot. Om hun midden is een zwart-wit-rode sarong gebonden, de kleuren van de heilige drie-eenheid Brama, Visnu en Shiva.
In dit decor wordt het verhaal van de Ramayana vertelt. Het verhaal verbeeldt de ontvoering van Sita en haar bevrijding door het apenleger van Haloman.
Wanneer kun je de Kecak-dans zien?
De Kecak-dans is niet gekoppeld aan een Balinese feestdag, in dat opzicht verschilt de Kecak-dans van de andere dansstijlen in deze blog. De Kecak-dans vindt dagelijks plaats speciaal voor toeristen, meestal aan het eind van de middag (rond zonsondergang) of in de avond. In het donker komt het vuur het best tot zijn recht.
Waar kun je de Kecak-dans zien?
Wil je deze Balinese dans zien? Dat kan bijvoorbeeld bij de Pura Uluwatu in het zuiden van Bali. De voorstelling vindt dagelijk plaats om 17.45 en om 19.00 uur.
Daarnaast zijn er kleinere voorstelligen bij Tanah Lot, Garuda Wisnu Kencana (GWK) cultural park en in de Pura Dalem in Ubud.
4. Ogoh-ogoh
De Ogoh-Ogoh is geen echte Balinese dans, Ogoh-ogoh is de naam voor griezelige poppen. Door de Ogoh-ogoh wordt alle spirituele verontreinigende stoffen verdreven, die worden uitgestoten door de activiteiten van levende wezens (vooral de mens). Ogoh-Ogoh worden dan vanuit de Banjar door het dorp gedragen. De poppen zijn groot, elke pop wordt door tien tot vijftien volwassen mannen gedragen. Zij worden muzikaal bijgestaan door de jongere generatie. Tijdens de ceremonie worden ook fakkels gedragen om de boze geesten te verdwijven.
Wanneer kun je de Ogoh-ogoh parade zien?
Vlak voor Nyepi is de Ngrupuk-parade: dit is de parade waarbij de Ogoh-ogoh door de dorpen op Bali gedragen worden. Aan het eind van de avond worden de poppen op de begraafplaats van het dorp in brand gestoken en is het kwaad uitgeroeid.
Waar kun je de Ogoh-ogoh zien?
Wil je de Ogoh-Ogoh zien? Dat kan bij Taman Ayun in Mengwi. Hier is een klein museum waar verschillende poppen tentoongesteld staan.
5. Jegog-dans
Een Jegog is een bamboe gamelan, dit instrument komt van oorsprong uit Negara in het westen van Bali. Tijdens de Jegog-dans worden dansers begeleid door het indrukwekkende en opzwepende geluid van de Jegog. De Jegog-dans Dansers wordt in veel sociale omgevingen uitgevoerd, zoals bij een Balinese bruiloft. De dansers kunnen toeschouwers uitnodigen om zich bij hen aan te sluiten.
Waar kun je de Jegog-dans zien?
Deze sociale dans op Bali is op maandag te zien in het Lotus Restaurant in Ubud en op donderdag bij het GWK cultural park.
Durf jij het aan om mee te dansen tijdens de Jegog-dans?
Meer dans op Bali
Het overzicht hierboven laat je de belangrijkste vormen van Balinese dans zien, die je als toerist (relatief) makkelijk kunt bezoeken. Uiteraard zijn er nog veel meer vormen van Balinese dans. Hier vind je een overzicht.
